تاریخ سند: 6 دی 1357
کمبود نفت سفید و گازوئیل در سطح کشور و ابراز نارضایتی شدید مردم از این لحاظ
متن سند:
اطلاعات واصله از استانهای مختلف و تهران حاکیست که کمبود مواد نفتی
علی الخصوص نفت سفید و گازوئیل در انبارهای شرکت ملی نفت و مراکز توزیع
موجبات نگرانی و ناراحتی شدید اهالی را فراهم نموده است.
1 هر روز قبل از
طلوع آفتاب تا ساعت
2030 صفه های طویلی از
زن، بچه و مردان مسن در
مقابل مراکز توزیع مواد نفتی
به چشم می خورد که هرکس
بشکه و وسیله ای در دست
دارد و در حالی که بعضی ها
از سرما می لرزند
ساعت های متمادی برای
خرید نفت یا پیدا کردن
گازوئیل در مراکز توزیع
وقت خود را تلف نموده و
بعضا به علت ازدیاد
فوق العاده جمعیت دعواها و
کتک کاری هایی هم به
وجود می آید.
این صف ها در خوزستان هم که سرمای زمستانی آن شروع شده بنحو
چشم گیری تشکیل می گردد و مردمی که بر روی دریایی از نفت بسر می برند قادر
به تهیه چند لیتر نفت سفید نیستند.
با وصف اینکه اعتصاب کارکنان مناطق
نفت خیز و پایین آمدن قابل توجه میزان بهره برداری نفت خام و همچنین
اعتصابات پالایشگاههای مختلف کشور به کرات از طریق رسانه های گروهی به
اطلاع مردم رسیده است و دولت رسما اعلام نموده که برای تأمین نفت سفید و
سوخت زمستانی مردم مجبور شده از یک کشور خارجی نفت سفید خریداری و
به کشور وارد نماید که مسلما تهیه و حمل و توزیع سریع آن نیاز به زمان دارد، از
طرف دیگر مردم به انحاء مختلف می شنوند که بعضی از حضرات آیات یا سران
بعضی از گروههای سیاسی کارکنان صنعت نفت را به ادامه اعتصاب و کار نکردن
تشویق و تحریک می نمایند معهذا براثر تبلیغات دیگری که به عمل می آید مردمی
که در صف های طویل نفت ایستاده اند اظهار می دارند، کمبود نفت کار دولت است.
افراد سودجو و دلالان حرفه ای که متأسفانه بیشتر آنان مدعی داشتن دین و
ایمان و سپاهی لشکران تظاهرات به اصطلاح مذهبی هستند از موقعیت استفاده
و با زدوبند با عاملین فروش
نفت و صاحبان جایگاههای
اختصاصی مقداری از
موجودی جایگاهها را به
طرق مختلف خریداری و با
ایجاد بازار سیاه یک پیت
25 لیتری نفت را که قیمت
رسمی آن 50 ریال است تا
200 و 250 ریال به فروش
می رسانند و حتما از محل
این درآمدها هم به
ساختمان مساجد کمک
خواهند نمود.
فروشندگان
چراغ های نفت سوز و
فانوس هم به طریق دیگر با
پر کردن منبع چراغ از نفت،
مبلغ زیادتری از خریدار مطالبه می کنند، از طرفی قیمت پیت های پلاستیکی که
برای حمل نفت مورد استفاده واقع می شود تا 400% اضافه شده و مردم اجبارا
آنها را می خرند.
کمبود گازوئیل علاوه بر در مضیقه گذاشتن دارندگان
دستگاههای حرارت مرکزی، کار کشت کارانی را که با تراکتور مزارع خود را
شخم می زنند مختل کرده و در مناطقی که بایستی برای نوروز صیفی کاری با
زمین برای کشت بهاره آماده شود کار کشاورزی متوقف گردیده است.
چنانچه کمبود نفت در وضعیت فعلی ادامه یابد پیش بینی می شود اهالی
استانهایی که به مناطق جنگلی دسترسی دارند در آینده نزدیک علاوه بر بریدن درختان جنگلی جهت
تأمین سوخت خود، برای کسب درآمد اقدام به تهیه ذغال و صدور آن به سایر شهرستانها هم خواهند نمود.
علاوه بر این بعید نیست حتی درختان باغات میوه و خیابانها را هم بریده و برای خود سوخت سنتی تهیه
نمایند.
ارزیابی خبر:
کمبود نفت سفید و گازوئیل و ناراحتی شدید مردم از این لحاظ صحت دارد.
اقدامات انجام شده:
مراتب به نخست وزیری منعکس گردیده است.
توضیحات سند:
1ـ سال 1357 مردم ایران به
دلیل اعتصابات شرکت نفت و
عدم استخراج، تصفیه و صدور
نفت و مشتقات آن مشکلات
عدیده ای داشتند، حتی برای
روشن کردن ضروری ترین
وسایل مثل چراغ های گرم کننده،
بخاری، حتی سماور و آتش
روشن کردن با مشکل مواجه
بودند و صف های طولانی مقابل
پمپ ها تشکیل شده بود و
نمی توانستند سوخت مورد
نیازشان را تأمین نمایند اما
برای گرم کردن کاخ فریده
6000 لیتر گازوئیل حمل شده
است تا فریده دیبا دچار مشکل
نشود.
منبع:
کتاب
زنان دربار به روایت اسناد ساواک - فریده دیبا صفحه 267

