موضوع: آیت‌الله قمی
تاریخ سند: 9 خرداد 1357
موضوع: آیت‌الله قمی
متن سند:
از: 20 ﻫ ک تاریخ: 9 /3 /2537[1357]به: 20 ﻫ 12 شماره: 11523 /20 ﻫ ک
موضوع: آیت‌الله قمی
پیرو 11522 /20 ﻫ ک- 9 /3 /37
ساعت 2400 مورخ 8 /3 /37 نامبرده بالا ضمن تماس تلفنی، یکی از دوستان خود را به حضور پذیرفته و حدود 200 نسخه از مقاله تهیه شده را در اختیار وی گذاشته است تا صبح روز 9 /3 /37 به قم عزیمت و در بین طلاب و مدارس و عده‌ای از روحانیون قم توزیع نماید. ضمناً 25 نسخه دیگر از مقاله مزبور را به وی داده است تا در بین روحانیون کرج توزیع نماید.
نظریه شنبه . 1. چنانچه در حمل مقاله مورد نظر به قم و توزیع آن تعلل شود، آیت‌الله قمی مشکوک می‌گردد و احتمالاً در آینده مواردی را در اختیار نخواهد گذاشت. 2. قرار است مقاله‌های مزبور در قم در بین طلاب مدارس خان، حجتیه، توزیع شده و تعدادی از آنها را نیز به آقایان وزیر خراسانی . وحیدی . حسین خراسانی . غفاری . اشراقی1 داماد خمینی . حاج رضا صدر2. عباسی داماد شریعتمداری . آقای گلپایگانی . منزل خمینی . توسلی . دیباج، داده شود.
نظریه سهشنبه . شنبه در اظهارات خود صادق است. 2. شنبه توجیه گردید بدون اطلاع قبلی کرج را به مقصد قم ترک ننماید. شنبه خود دارای اتومبیل شخصی فولکس واگن آلبالوئی رنگ شماره 27335. تهران س می‌باشد که قرار است مقاله‌های مورد نظر را با وسیله شخصی خود به قم حمل نماید.
نظریه 20 ﻫ ک . 1. نظریه سهشنبه مورد تأیید است. 2. در حال حاضر بررسیهای لازم به منظور تهیه طرح جهت جلوگیری از حمل اعلامیه‌ها به قم توسط 20 ﻫ ک ادامه دارد که نتیجه بلافاصله با پیشنهاد لازم به استحضار خواهد رسید. 3. قرار است شنبه قبل از حرکت به قم تماس حاصل تا با تبادل‌نظر نسبت به تهیه و اجرای طرح لازم اقدام گردد ولی تا این لحظه تماس حاصل ننمود است، چنانچه به سمت قم حرکت نموده باشد پیشنهاد می‌گردد در بین راه با ایجاد تصادف ساختگی اقدامات لازم معمول گردد. 4. وضعیت شنبه در مورد عزیمت به قم متعاقباً به عرض خواهد رسید.
مراتب تلفنگرام گردید.
گوینده . جهانگیری
گیرنده . قاسمیه
ساعت . 1150
محترماً به عرض می‌رسد . 1. معمولاً با تصادف ساختگی اعلامیه‌ها از بین نمی‌رود. 2. اصلح است یک سرقت ساختگی ترتیب داده شود و اتومبیل برای چند روزی مفقود گردد و بعد ظاهراً در حالی که محتویات ماشین را به سرقت برده‌اند خود ماشین را در نقطه‌ای رها نمایند. البته اقدامات لازم از نظر موجه جلوه دادن سرقت ماشین و پیدا شدن آن باید بشود. 3. موضوع دیگر اینکه متن اعلامیه را (قمی) با استفاده از محفوظات خود تهیه کرده و این امکان وجود دارد اگر به هر علتی اعلامیه مفقود شود همان محفوظات منتهی با لحن تندتر تهیه و توزیع گردد.3 9 /3
با توجه به دستور ستاد سریعاً با ستاد هم‌آهنگ و برابر نظریه ستاد اقدام به نحوی که تأخیر نگردد و از دست نرود.4 9 /3
توضیحات سند:
1. آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقى، فرزند شیخ محمدتقى ، داماد حضرت امام خمینى(ره) در سال 1304 ﻫ ش، در قم متولد شد. پس از تکمیل دوره سطح، در درس خارج فقه و اصول آیات عظام: سیدمحمد محقق یزدى، بروجردى(ره) و حضرت امام(ره) حاضر شد. بعد از تبعید امام(ره) به ترکیه در سال 1343 به عنوان وکیل تام‌الاختیار امام(ره) انتخاب شد تا به رتق و فتق امور بپردازد و در همین ارتباط فعالیت چشمگیرى در کمک‌رسانى به روحانیون مبارز و خانواده مبارزان داشت. پس از مدتى دستگیر و به همدان تبعید گردید و با سپرى کردن دوران تبعید، به تهران منتقل شد و در منزلى تحت نظر مأموران امنیتى رژیم قرار گرفت. با اوج‌گیرى انقلاب اسلامى در سال 1357 و پس از تبعید آیت‌الله پسندیده، برادر و نماینده تام‌الاختیار حضرت امام(ره)، آقاى اشراقى دوباره از طرف امام(ره) به عنوان وکیل انتخاب و در قم به حل و فصل مسائل و رسیدگى به مشکلات پرداخت. پس از پیروزى انقلاب اسلامى ایشان همواره در کنار امام(ره) بود و به عنوان مشاور عمل مى‌کرد و بارها به عنوان نماینده ویژه رهبر انقلاب، مسئول بررسى مسائل و مشکلات جارى مملکت شد. آیت‌الله اشراقى در 21 شهریور 1360 بر اثر سکته مغزى درگذشت. چندین تألیف درباره معارف دینى از ایشان برجاى مانده است.ر.ک: یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیت‌الله شهاب‌الدین اشراقی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، 1392
2. آیت‌الله سیدرضا صدر، فرزند آیت‌الله العظمى سیدصدرالدین صدر و برادر بزرگتر امام موسى صدر بود که در سال 1298 ﻫ ش در قم متولد شد. کتاب زن و آزادى او در سال 1345 موجب عکس‌العمل ساواک شد و وى علیه دارالترویج ساختگى رژیم موضعگیرى کرد و طلاب را از همکارى با آن منع نمود.
در سال 1346 براى امامت مسجد امام حسین (ع) واقع در میدان امام حسین (ع) به تهران آمد و در سال 1352 ساواک طى نامه‌اى از آقاى شریعتمدارى خواست که فرد دیگرى را به جاى وى براى امامت مسجد امام حسین (ع) معرفى کند؛ آقای شریعتمدارى این کار را ممکن ندانست، زیرا از نفوذ وی آگاه بود و ساواک خواست که به وى تذکر بدهند. وى در هنگام برگزارى جشن‌هاى 2500 ساله مواضع تندی اتخاذ کرد و ساواک در سال 1354 او را ممنوع‌المنبر نمود و تصمیم به برکنارى او از امامت مسجد امام حسین (ع) گرفت. نصیرى رئیس ساواک در مورد تبعید وى شخصاً دستور داد که متعاقب آن و با رأى کمیسیون امنیت اجتماعى، محکوم به اقامت اجبارى در ماسوله شد. وی پس از سه سال اقامت در ماسوله و فومن در سال 1356 به قم بازگشت و در آن جا به تدریس پرداخت.
آیت‌الله سیدرضا صدر همواره پشتیبان و حمایتگر برادر بزرگوار خود امام موسى صدر بود و بارها به همراه او به کشورهاى مختلف از جمله عربستان به صورت رسمى مسافرت کرد. وی در 11 آبان 1373 در قم درگذشت.
3. براساس این نظریه، ساواک تهران طی شماره 21590 /20 ﻫ 12- 9 /3 /37 به اداره کل سوم نوشت: «ضمن بررسی‌هایی که به عمل آمد مقاله مورد نظر که توسط آیت‌الله قمی تهیه گردیده چنانچه ربوده شود امکان دست‌نویسی و تکثیر آن وجود دارد که احتمالاً به طرق دیگری پخش خواهد نمود. ضمناً منزل یادشده تحت کنترل شهربانی کرج بوده و اجازه خروج از کرج را ندارد، حتی در مواقع دیدن هلال ماه در آخر ماه مبارک رمضان با کسب اجازه و مراقبت مأمورین از منزل خارج می‌شود، لذا مسافرت وی به شهرستان‌های دیگر بالاخص مشهد بدون مجوز عملی نخواهد بود.» بخش ضمائم
4. باوجود اینکه ساواک تهران این اقدام را به مصلحت ندانسته بود، اقدام به ربودن ماشین حامل اعلامیه‌ها توسط ساواک کرج عملی و در نامه‌ای به شماره 11544 /20 ﻫ ک- 10 /3 /37 به ساواک تهران نوشته شد: «بدینوسیله تعداد 210 نسخه اعلامیه‌های مکشوفه از اتومبیل مورد نظر به پیوست تقدیم و به استحضار می‌رساند که در نظر است پس از گذشت ده روز اتومبیل مزبور را در نقطه‌ای دور از منطقه رها و مراتب به طور غیرمحسوس تلفنی به مراجع انتظامی محل اعلام تا نسبت به پیدایش آن اقدام نمایند.» که در ذیل آن نوشته شد: «به سازمان کرج اعلام شده که پس از برداشتن رادیو و سایر وسایل قیمتی ماشین و اعلامیه‌ها به نحو مقتضی که تولید سوءظن نکند از طریق مراجع انتظامی ماشین را به وی تحویل دهند.» بخش ضمائم