مدیریت کل اداره سوم
مدیریت کل اداره سوم
متن سند:
گزارش خبربه: کل سوم تاریخ: ۲۷/۶/۴۷
از: لبنان شماره: ۷۷۴۲
عطف / پیرو ۷۶۹۱-۱۹/۶/۴۷
مدیریت کل اداره سوم
مارک ریاشی که با حسین عبداله سفیر لبنان در ایران دوستی دراز مدتی داشته و از سوی دیگر همان طوری که به استحضار رسید از نظر رابطه کامل با رئیس جمهور سابق و توانائی قلم و نفوذ در بین طبقه روشنفکر بسیار مورد احترام است. پس از مذاکره با وزیر خارجه لبنان حین خروج از ساختمان وزارت خارجه لبنان با حسین عبداله برخورد می‌نماید برابر اظهار مارک ریاشی که اینجانب به شدت به وی اعتقاد دارم و از طرفی کاملاً از نمایندگی (احتمالاً منتفع) است حسین عبداله به شدت از ایران حمایت واسترداد بختیار را ضروری ابراز داشته است و به مارک ریاشی گفته است آنچه که در ایران دیده و می‌دانم بختیار مورد تنفر عامه مردم است و از طرفی مقامات ایران قبل از جریان بختیار بسیار نسبت به لبنان حسن نظر داشته و راه زیادی برای لبنان باز بود که بتواند از نظر اقتصادی از ایران کمک بگیرد و نباید فراموش کرد که در همین وقایع اخیر نمایندگان ایران با اینکه سفیر هم در لبنان نبود در یک مسئله حساسی از لبنان طرفداری نمودند و از طرفی اینجانب حسین عبداله اطلاع کامل دارم مدارکی در دست مقامات ایران است که اگر بختیار مسترد نگردد کار لبنان و مقامات قضائی لبنان و دولت لبنان به افتضاح بین المللی کشیده خواهد شد اینک از جنابعالی مارک ریاشی انتظار دارم که رئیس جمهور را قانع بکنید به این جریانات خاتمه داده و بیش از این ایران را از لبنان نرنجاند زیرا اینجانب احساس کردم ایران به شدت از لبنان رنجیده و برای ارعاب و تهدید لبنان طرح‌های عمیقی در دست تهیه دارند مارک ریاشی جواب داده است اینجانب کار خود را خواهم کرد ولی شما حسین عبداله مسئولیت دارید و باید ذهن مقامات لبنان را کاملاً روشن کنید و در این خصوص مراتب فوق منعکس گردید. شقاقی
به عرض رسید دستور فرمودند در بولتن درج گردد – ۲۸/۶
در اجرای اوامر در بولتن جاری ۲۸/۶/۴۷ درج گردید.
بخش دوم: مخالفان استرداد
همان طور که در بخش پیشین گفته شد طرح موضوع استرداد بختیار واکنش‌های متفاوتی پدید آورد. هم زمان با فعالیت موافقان استرداد تلاش گسترده‌ای از سوی بختیار و همسرش برای مخالفت با استرداد وی به حکومت ایران صورت گرفت. از یکسو همسر بختیار به واسطه دوستی و آشنایی با افراد و شخصیت‌های بزرگ سیاسی در کشورهای اروپایی همچون فرانسه، آلمان، سوئیس و آمریکا و با تکیه بر پول و ثروت فراوان کوشید تا شرایط مناسبی برای جلوگیری از استرداد وی فراهم آورد. از سوی دیگر خود بختیار با نوشتن نامه به دوستان و آشنایان و با طرح عدم وجود آزادی و امنیت و حکومت غیرقانونی در ایران بر جو متشنج و تبلیغاتی آن دوران دامن می‌زد.
اما جدای از همه این فعالیت‌ها که به نفع بختیار در جریان بود به نظر می‌رسد عامل اصلی در عدم استرداد بختیار به ایران چیزی ورای این مطالب بود و آن هم حمایت برخی از قدرت‌های بزرگ نظیر انگلستان از وی بود. برخی از استاد حاکی از آن است که سیاست انگلستان در این ماجرا حمایت از بختیار و ممانعت از استرداد وی به ایران بود.
الف: تلاش بختیار و همسرش *