حزب مردم
تاریخ سند: 7 دی 1347
حزب مردم
متن سند:
[از:] 20ﻫ 8 [تاریخ:]7 /10 /1347[به:] 321 [شماره:] 32908 /20ﻫ 8
326- 322- 20ﻫ 4- 20ﻫ 5
حزب مردم
پیرو گزارش قبل برحسب ادعای پروفسور عدل از پیشگاه مبارک شاهنشاه آریامهر اجازه داده شد آن دسته از کاندیداهای حزب مردم که به عضویت انجمن شهرهای مختلف کشور انتخاب شده‌اند و همچنین شهرداران انتخابی وابسته به حزب افتخار شرف‌یابی حاصل نمایند و قرار است این شرف‌یابی روز نهم دی ماه جاری صورت گیرد. کارگردانان حزب در نظر دارند علاوه بر اعضای انجمن شهرها و شهرداران وابسته اعضاء فراکسیون پارلمانی حزب در مجلسین اعضاء کمیته مرکزی و هیئت بازرسی و دبیرکل و معاونین حزب را نیز در این شرف‌یابی شرکت دهند ولی اعضاء شورای عالی حزب جز شرف‌یاب‌شدگان نخواهند بود و به همین جهت آن عده از اعضاء شورای عالی که افتخار شرف‌یابی حاصل نمی‌کنند به شدت از تصمیم دبیرکل و معاونین حزب ناراضی بوده و شدیداً انتقاد می‌نمایند. (توضیح آنکه بعضی از اعضاء شورای عالی حزب که ضمناً عضو کمیته مرکزی و یا سمت نمایندگی یکی از دو مجلس شورا و سنا را دارند طبعاً به علت سمت اخیرشان شرف‌یابی حاصل خواهند نمود). باتوجه به اینکه تعداد اعضاء انجمن شهرها که وابسته به حزب مردم می‌باشند حدود یکصد و هشتاد نفر می‌باشند و پیش‌بینی می‌شود که حدود 150 نفرشان به تهران آمده و افتخار شرف‌یابی حاصل کنند و کل تعداد شرف‌یاب‌شدگان حدود 250 نفر خواهد بود. سران حزب مردم در نظر دارند کنفرانسی در هتل (کمودور) با شرکت اعضاء موثر حزب و اعضاء انجمن شهرها تشکیل دهند. در این کنفرانس سخنرانی خواهد شد و همچنین در نظر است یک شام و یک نهار در همان هتل به مدعوین داده شود و هم اکنون مهندس جفرودی و مدرسی مشغول تهیه مقدمات این کنفرانس و پذیرایی می‌باشند. دائماً پروفسور عدل سفارش و تاکید می‌کند پذیرایی بدون صرفه‌جویی و کاملاً آبرومند انجام شود. بین اعضاء حزب مردم و حتی سران حزب صدور اجازه شرف‌یابی فوق دلیل بر بذل مراحم شاهانه در ایام اخیر به حزب مردم و لزوم تضعیف حزب اکثریت و دولت از لحاظ سیاست کلی کشور تلقی می‌شود و این اجازه شرف‌یابی را دلیل بر حفظ موازنه قدرت هر دو حزب از جانب شاهنشاه آریامهر و بالاخره سقوط قریب‌الوقوع دولت آقای هویدا به یکدیگر بازگو می‌نمایند.
بعد از ظهر روز 3 /10 /47 را قراگوزلو عضو حزب در کلوپ حزب می‌گفت شرف‌یابی اعضاء حزب از لحاظ سیاسی اهمیت زیادی دارد و معلوم می‌شود از نظر سیاست بین‌المللی دلیل بر طرد دولت آقای هویدا می‌باشد. وی اضافه می‌نمود که به قرار اطلاع موثق اخیراً بین دکتر کلالی معاون دبیرکل حزب ایران نوین و عده‌ای از روشن‌فکران و تحصیل‌کرده‌ها و همچنین اکثریت اعضاء لایق کانون مترقی1 که بعداً به عضویت حزب ایران نوین درآمده‌اند از یک طرف و خسروانی و عده دیگر اختلاف و کدورت شدیدی ایجاد شده و دامنه اختلاف به جایی رسیده که عده‌ای موثرین حزب ایران نوین قصد انشعاب دارند که بین این افراد عده‌ای از نمایندگان مجلس نیز جز آنها می‌باشند ولی خسروانی پیش‌دستی کرده و قصد دارد به عنوان تصفیه آن افرادی را که قصد انشعاب دارند از حزب اخراج کند و تمام این جریانات با برکناری دولت و انتصاب آقای اردشیر زاهدی و احتمالاً آقای دکتر اقبال به مقام نخست‌وزیری بستگی دارند و سیاست کلی شاهنشاه ایجاب می‌کند ابتدا به این وسیله حزب ایران نوین و دولت تضعیف شود و خسروانی وزیر کشور متجاوز از چهارصد میلیون تومان در وزارت کار و بیمه‌های اجتماعی سوءاستفاده کرده و بالاخره به موقع خود تعقیب قانونی خواهد شد. شربیانی عضو دیگر حزب می‌گفت دولت آقای هویدا اصولاً قرار بود بعد از انتخابات اخیر انجمن شهرها که ننگین و غیرآزاد بود سقوط کند زیرا وعده‌هایی که شاهنشاه در برابر صحت تامین آزادی انتخابات داده بود خلاف آن را عمل کرد و چون مسافرت هویدا به آمریکا آمد تغییر دولت هم متوقف گردید و در مسافرت اخیر آقای هویدا به آمریکا درخواست نموده با نیکسون رئیس جمهور فعلی ملاقات نماید. لیکن نیکسون به بهانه داشتن کارهای زیاد عذرخواهی و از پذیرش هویدا خودداری کرده در حالیکه روز بعد از آنکه اجازه ملاقات به هویدا نداد با شیخ کویت ملاقات نموده و به این ترتیب معلوم شده که برخلاف جانسون نیکسون تمایل و علاقه به سیاست فعلی دولت ایران که مورد تایید جانسون است ندارد و خلاصه بزرگ‌ترین توهین را نیکسون با عدم موافقت با ملاقات هویدا به ایشان کرده و از آن تاریخ برای شاهنشاه امکانات بیشتری برای تغییر کابینه به وجود آمد و احتمال دارد عده‌ای از نمایندگان مجلس شورای ملی که اکنون عضو حزب ایران نوین هستند مورد تصفیه آن حزب قرار گیرند سپس به عضویت حزب مردم درآیند تا در موقع مقتضی بنا به خواسته شاهنشاه نمایندگان مجلسین با دولت مبارزه کنند. بالاخره امیدواری کاملاً زیاد است که تا چند ماه دیگر حزب مردم بتواند یک کابینه ائتلافی به نخست‌وزیری آقای اردشیر زاهدی یا فرضاً افراد دیگری تشکیل دهد.
ساعدی که حسابدار و صندوقدار حزب مردم است و در نتیجه با سران رابطه و تماس زیادی دارد اظهار می‌داشت یکی از نمایندگان مجلس عضو حزب مردم به وی گفته که از هم اکنون چند نفر از نمایندگان مجلس شورای ملی که در آینده از حزب ایران نوین کنار و یا مستعفی خواهد شد و به حزب مردم خواهند پیوست در مجلس شورای ملی اعضاء فراکسیون حزب مردم را هم‌مسلک خطاب می‌نمایند.
نظریه 20ﻫ 8:
1- صحت خبر درباره شرف‌یابی اعضاء حزب مردم مورد تایید است.
2- درباره کنار رفتن دولت آقای هویدا نیز در این روزها شایعات زیادی در محافل سیاسی تهران منتشر گردیده است.
رونوشت برابر اصل است. اصل در 225012 جلد 2.
در پرونده 43068 خسروانی بایگانی شود- 14 /10 /47
توضیحات سند:
1. کانون مترقی: کانون مترقی به رهبری حسنعلی منصور، محسن خواجه‌نوری، منوچهر شاهقلی، فتح‌الله ستوده و امیر عباس هویدا در سال 1340 تشکیل شد.منصور پس از سقوط کابینه دکتر اقبال به فکر زمامداری افتاد و با جلب نظر سفارت آمریکا مشغول فعالیت شد و جمعیتی به نام کانون مترقی بنیاد نهاد. وظیفۀ این کانون تهیه برنامه‌های اقتصادی و صنعتی برای کشور بود، اعضای این کانون متجاوز از چهل نفر بودند که بیشتر تحصیلکرده‌های آمریکا عضویت آن را داشتند.
«منصور» تا اسفند ماه 1342 در مجلس شورای ملی بود، او روی شالوده «کانون مترقی» حزب ایران نوین را تأسیس کرد. خود منصور دبیر کل حزب و رهبر فراکسیون حزب ایران نوین در مجلس بود و روزنامه «ندای ایران نوین» نیز به عنوان ارگان حزب منتشر می‌شد.